نور خورشيد و عينکهاي اجباري



پرتو خورشيد قبل از رسيدن به ما از فضا و اتمسفر زمين عبور مي کند و مقدار زيادي از آن قبل از رسيدن به زمين در لايه هاي مختلف و خصوصاً توسط لايه ي ازن جذب مي شود . از بين اين پرتوها تنها پرتوهايي که نور زمين را تأمين مي کنند و عجيب و شگفت انگيزند ، براي ما محسوس مي باشند . در واقع ساير پرتوها از جمله ماوراء‌ بنفش و مادون قرمز که از جمله ي خطرناک ترين آنها هستند ، مرئي نيستند و خطر همين جاست !

حتي زماني که خورشيد در وسط آسمان نباشد ، تأثير اين پرتوها دايمي و مستمر است ، همان طور که براي پوست ضرر دارند به چشم نيز مي توانند آسيب برسانند . پلک ها ، قرنيه ، زجاجيه و شبکيه ي چشم همه بافت هايي هستند که مي توانند صدمه ببينند و از همين جا به اهميت مراقبت از چشم هايمان پي مي بريم .



حتي در پس ابرها

مانند ساير پرتوهاي خورشيدي ، اشعه ي ماوراءي بنفش از سه راه به چشمان ما مي رسد : مستقيماً از طريق انتشار ، از راه انعکاس . اگر چه به طور طبيعي چشمان خود را از پرتوهاي مستقيم محافظت مي کنيم ، ولي نسبت به پرتوهاي ناشي از انعکاس آب ، شن ، برف و يا يک ديوار سفيد توجه کمتري معطوف مي داريم . بايد بدانيم آب بين ۵ تا ۱۰ درصد ، شن ۲۰ درصد و برف ۸۵ درصد اشعه ي ماوراء بنفش را منعکس مي کنند . اوج تشعشع پرتوها خطرناک بين ساعت ۱۱ صبح تا ۴ بعدازظهر است . وانگهي در ارتفاعات ، مقدار UV در هر هزار متر ۱۰ درصد افزايش مي يابد و هر چه به استوا نزديک تر باشيم ، مقدار بيشتري اشعه ي UV دريافت مي کنيم .



طبق نوع پرتو تأثيرات نيز متفاوتند :

- اگر پرتوها مادون قرمز باشد ، تأثير آن ها با طول موج بالا فوري و به صورت گرمايي مي باشد . پرتو مادون قرمز سوزاننده است و علت اصلي برخي از التهاب هاي قرنيه به حساب مي آيد . در واقع به محض اين که پلک ها باز مي شوند ، قرنيه که در درجه ي اول نقش فيلتر ( صافي ) را براي محافظت از بافت زجاجيه و شبکيه ؛ که به آسيب ديدگي حساس هستند را بازي مي کند ، وارد عمل ميشود . قرنيه تنها بافتي است که بلافاصله در مقابل سوختگي واکنش نشان مي دهد . اگر مقدار سوختگي کم باشد التهاب قرنيه با ۲ يا ۳ روز مداواي معمولي ( استفاده از پماد ، ژل و محلولهاي چشمي ) درمان مي شود .

- اگر پرتو ماوراء بنفش باشد ، داراي تأثيري کوتاه مدت و يا دراز مدت خواهد بود . پرتوهاي UV که آنه ا نيز جزء پرتوهاي نامرئي خورشيدي به حساب مي آيند به سه دسته تقسيم مي شوند : A,B,C . پرتوهاي UVA از جمله ي خطرناک ترين پرتوها براي چشم به شمار مي آيند که در بزرگسالان به زجاجيه آسيب مي رسانند و در کودکان تا شبکيه نيز پيش مي روند . پرتوهاي UVB توسط زجاجيه جذب مي شوند و UVC تقريباً به تمامي توسط لايه ي اتمسفر زمين جذب مي شود ولي مقدار کمي از آن مي تواند به قرنيه آسيب برساند . تأثير کوتاه مدت آن ، التهاب چشم در اثر نور منعکس شده از برف است ( که معمولاً ۲ يا ۳ ساعت بعد از مواجهه با پرتو ايجاد مي شود ) . در دراز مدت پرتوهاي UV تأثير تراکمي روي زجاجيه و شبکيه دارند . البته تأثير اوليه آن ها روي زجاجيه ( ماده ي ژلاتيني و شفافي است که در حفره ي دروني چشم در عقب عدسي جا دارد ، قطر آن يک سانتي متر است ، به صورت محدب مي باشد و در معرض تأثير انواع اشعه هاي UV قرار مي گيرد ) ميباشد . تا سن ۱۰ سالگي زجاجيه شفاف است و پرتوها ميتوانند به راحتي از عبور کرده و شبکيه را مسدوم نمايند . قبل از ۱۰ سالگي ، زجاجيه به تقريباً ۷۵ درصد از پرتوهاي ماوراء بنفش اجازه ي عبور مي دهد و بعد از سن ۲۵ سالگي ، فقط ۱۰ درصد از اين پرتوها مي توانند از زجاجيه عبور کنند